Gmina Narol

Gmina Narol zajmuje północną część powiatu lubaczowskiego. Od północnego-wschodu graniczy z gminą Lubycza Królewska i Bełżec, od północy z gminą Susiec, które należą do powiatu tomaszowskiego. Zachodnie krańce gminy stykają się z gminą Obsza leżącą w powiecie biłgorajskim. Od południowego-zachodu gmina Narol graniczy z gminą Cieszanów, a od południowego-wschodu z gminą Horyniec.

Cały obszar gminy Narol o powierzchni 203 km² objęty jest różnymi formami ochrony przyrody. Około 45% powierzchni gminy znajduje się w obrębie 2 parków krajobrazowych: Parku Krajobrazowego Puszczy Solskiej oraz Południoworoztoczańskiego Parku Krajobrazowego. Pozostała powierzchnia gminy to Roztoczański Obszar Chronionego Krajobrazu. Bezpośrednie sąsiedztwo gminy Narol z Suścem oraz Horyńcem Zdrojem, uznanymi miejscowościami letniskowymi tworzy alternatywę i doskonałą „bazę wypadową” na całe Roztocze.

Duże kompleksy leśne, liczne stawy oraz zróżnicowana rzeźba terenu są znakomitą ostoją dla licznych gatunków fauny i flory. Bogactwo miejscowej przyrody znalazło wyraz w utworzonych tutaj 3 rezerwatach przyrody: „Źródła Tanwi”, „Bukowy Las” oraz „Minokąt”. „Źródła Tanwi” to rezerwat torfowy położony w okolicy wsi Huta Złomy na południu od Narola. Tutaj zaczyna swój bieg Tanew jedna z największych i najczystszych rzek Roztocza. Przez rezerwat biegnie ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Kobyle Jezioro”. W pobliżu znajduje się Wielki Dział najwyższy szczyt Roztocza wraz z kompleksem bunkrów z okresu II wojny światowej, z którą sąsiaduje- Hrebcianka będąca częścią radzieckich umocnień Linii Mołotowa. „Bukowy Las” to ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna położona między Narolem a Rudą Różaniecką. Rosną tutaj stare ponad 150 letnie buki i jodły o imponujących rozmiarach,a wiosną łany pięknie kwitnącego czosnku niedźwiedziego. Na trasie tej ścieżki jak na „Kobylim Jeziorze” usadowione są ławki i stoły wypoczynkowe, gdzie można się posilić i wypocząć. „Minokąt” to położony w okolicy Kadłubisk rezerwat przyrodniczy lasu bukowo-jodłowego z pomnikowymi okazami jodły. W jego pobliżu przy trasie do Bełżca rozciągają się liczne malownicze jeziorka polodowcowe.

Gmina Narol to nie tylko interesujące formy przyrodnicze, spotkać tu można również ciekawe zabytki. Do najciekawszych w Narolu należą: pałac z ogrodem włoskim, wybudowanym w XVIII w. przez Antoniego Feliksa Łosia, kościół p.w. Najświętszej Marii Panny murowany z 1790 r. oraz cerkiew greckokatolicka z 1899 r. wraz z przylegającym cmentarzem z kamiennymi krzyżami bruśnieńskimi. Na wschód od Narola, w Lipsku zachował się murowany kościół z 1895 r. wraz z o wiek starszą plebanią. Naprzeciwko kościoła znajduje się interesująca Izba Pamiątek. Jadąc dalej w kierunku wschodnim warto odwiedzić także Łukawicę oraz Pizuny, gdzie znajduje się tylko jedno gospodarstwo. Z tej osady pochodzi przełożona zakonu albertynek Bł. Siostra Bernardyna Jabłońska beatyfikowana w 1997 r. Dla upamiętnienia jej działalności postawiono tam okazałą kaplicę. W Woli Wielkiej należy zobaczyć drewnianą cerkiew greckokatolicką z dzwonnicą z 1755 r. ogrodzoną kamiennym murem, w Płazowie natomiast kościół z początku XIX w. oraz pojechać do Łówczy by ujrzeć cerkiew drewnianą z XVIII w. Jedną z najbardziej interesujących miejscowości gminy jest położona na trasie Lubaczów-Susiec Ruda Różaniecka. W tej malowniczo położonej pośród lasów i stawów wsi jest murowany XIX-wieczny pałac (obecnie mieści się tam Dom Pomocy Społecznej) wraz z dworskimi oficynami oraz lokomobila z początku XX w. znajdująca się w miejscowym tartaku. Następna miejscowość tuż przed Rebizantami z jej słynnymi „szumami” na Tanwi to Huta Różaniecka z doskonałym schroniskiem PTSM w byłej szkole.

Dzięki współpracy z prof. Władysławem Kłosiewiczem i Fundacją Pro Academia Narolense Narol słynie z inicjatyw kulturalnych. Na dziedzińcu miejscowego pałacu oraz w kościele koncertowali światowej sławy muzycy, jak skrzypek prof. Konstanty Andrzej Kulka, czy pianista prof. Marek Drewnowski z towarzyszeniem kwartetu smyczkowego Prima Vista. Corocznie organizowany jest na początku lipca Jarmark Galicyjski, na którym poza doskonałą zabawą przy muzyce folkowej i klasycznej można uczestniczyć w licznych imprezach kulturalnych i artystycznych. Występowali tu m. in. Stanisław Sojka, zespół VOO VOO oraz Kapela ze Wsi Warszawa.